Terugblik | Symposium: gezondheidsvaardigheden en misinformatie

Op 11 november organiseerde Het Amsterdam Center for Health Communication (ACHC) samen met partner Alliantie Gezondheidsvaardigheden en de Health Communication divisie van NeFCA een symposium met als thema “Gezondheidsvaardigheden en misinformatie”. De bijeenkomst was volledig online. Lees hier een kort verslag en bekijk de plenaire onderdelen terug.  

Vanuit de Universiteit van Amsterdam, van waaruit Amsterdam Center for Health Communication (ACHC) werkt, organiseerden we onze online bijeenkomst. Julia van Weert, oa directeur van ACHC en Coryke van Vulpen, coördinator van de Alliantie Gezondheidsvaardigheden openden de netwerkbijeenkomst.

Plenaire opening

Gezondheidsvaardigheden gaat over het kunnen vinden, begrijpen en toepassen van informatie over zorg en preventie. En over juist op waarde kunnen schatten van deze informatie. Of misinformatie. Misinformatie is informatie die onbedoeld onjuist is.

Een voorbeeld: je hebt last van je oor. Je gaat op zoek naar informatie over wat je moet doen. Je kan op het internet verouderde informatie tegenkomen. Misschien vind je op een forum of in je vriendenkring subjectieve informatie of informatie die niet van toepassing is op jouw situatie. Allemaal vormen van misinformatie.

Over de sprekers:

  • Mirjam Fransen, onderzoeker Amsterdam UMC, vertelt wat gezondheidsvaardigheden zijn. Download haar presentatie.
  • Judith Möller, hoofddocent politieke communicatie aan de UvA, legt het verschil uit tussen desinformatie en misinformatie.
  • Corine Meppelink, onderzoeker gezondheidscommunicatie aan de Uva legt uit wat de link is tussen gezondheidsvaardigheden en misinformatie.

Netwerksessies 

Tijdens de netwerksessies was er de gelegenheid om verder te praten over diverse onderwerpen. Omdat hier netwerken centraal staat, zijn hier bewust geen opnames van gemaakt. Onderstaand lees je kort welke sessies er waren en welke informatie hierover beschikbaar is.

1: Inclusieve coronapreventie. Uitdagingen van mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden bij informatie en maatregelen in het kader van COVID-19
Door: Jany Rademakers, Nivel/Maastricht University en Monique Heijmans, Nivel
Voor: zorgprofessionals, communicatiemedewerkers, onderzoekers

Lees alvast het rapport.

2: Waarom is aandacht voor basisvaardigheden van patiënten belangrijk bij misleiding door misinformatie op internet?
Door: Ellen Pattenier en Joost Huiskens,  Stichting Lezen en Schrijven
Voor: zorgprofessionals, bibliotheek medewerkers, aanbieders van (taal)onderwijs

Lees meer over het huidige lesmateriaal en lees meer over eenvoudig taalgebruik.
Download de presentatie.

3: Voorkom misinformatie en test je materiaal. 
Door: Drs. Natascha Huijser van Reenen, Pharos
Voor: Makers van gezondheidsinformatie

Lees meer over het testen van je materiaal.

Gebruik de Methodiek ‘Begrijpelijke medische informatie in woord en beeld’, in hoofdstuk 7 komt specifiek testen aan bod.

4: Wat kan je als zorgverlener doen om informatie op maat te verstrekken?
Door: Diandra de Jong, Stichting Betrouwbare Bron
Voor: zorgverleners

5: De fabeltjesfuik: kwetsbaren en consequenties
Door: Judith Möller en Corine Meppelink, onderzoekers UvA
Voor: communicatiemedewerkers, onderzoekers, zorgprofessionals

6: Hoe betrek je iedereen bij onderzoek?
Door: Mirjam Fransen, onderzoeker Amsterdam UMC
Voor: onderzoekers

7: Effectieve communicatie in coronatijden

Door: Julia van Weert, hoogleraar gezondheidscommunicatie UvA

Voor: communicatiemedewerkers, beleidsmakers, onderzoekers

Keynote: Torn between science and misinformation: how to support people with low health literacy navigating through the ‘infodemic’ 

Vanuit Zwitserland verzorgde Nicola Diviani, PhD onze keynote. Hij is Senior research associate aan de Swiss Paraplegic Research en Lecturer aan de University of Lucerne, Lucerne, Switzerland.
Dr. Nicola Diviani legde in zijn lezing over de ‘infodemic’ uit dat misinformatie zich helaas eenvoudiger verspreidt en voor sommige mensen meer overtuigingskracht heeft dan bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek. In zijn verhaal staat hij stil bij de verschillende oorzaken hiervan. Bovendien geeft hij aan dat het voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden extra lastig om informatie die op hen afkomt te beoordelen op betrouwbaarheid. Gelukkig kunnen we ook leren van wat misinformatie zo succesvol maakt en dit gebruiken om juiste informatie beter te verspreiden. Dr. Diviana besloot zijn verhaal met enkele suggesties hiervoor. Het bieden van een begrijpelijke boodschap is daar één van, net als het tijdig en op regelmatige basis communiceren, een eigen ‘kanaal’ vormen en zorgen voor het opbouwen van een community, waarin je ook soms iets persoonlijks deelt. Daarnaast biedt hij verschillende oplossingen om mensen weerbaarder te maken tegen misinformatie.

Napraten 

Tot slot kregen de deelnemers de mogelijkheid om in kleine groepjes na te praten over een onderwerp naar keuze.